De onbekende auteur van het verhaal van Job heeft ook met die vragen geworsteld. Waar is God als het leven pijn doet? Mogen en moeten we rijkdom en armoede, gezondheid en ziekte, voor- en tegenspoed dankbaar of berustend als uit Gods vaderlijke hand ontvangen? Waarom verdeelt God de lasten niet wat evenwichtiger? Hoe gaan we om met al die ongerijmdheden? De vrouw van Job haakt af: adieu, God. Invoelbaar! De vrienden van Job proberen God vrij te pleiten: je zult het wel verdiend hebben, Job. Of: wie weet waar het goed voor is; wat God doet dat is welgedaan, zijn wil is wijs en heilig. Maar het klinkt te glad. En om zulke gladde troost zijn nog veel meer mensen afgehaakt.

Job kan niet berusten. Het is niet eerlijk! Laat God zich maar verantwoorden! En dan volgt, na alle menselijke redeneringen, Gods antwoord. Uit het onweer. Een overdonderend antwoord. Hoewel… antwoord? Het komt erop neer dat Job, en wij allen, een maatje te klein zijn. God is in de hemel, wij zijn op de aarde. En Job concludeert: nou, dan zeg ik maar niets meer.

Maar dat is niet het laatste woord. Het verhaal eindigt ermee dat God Job in het gelijk stelt. Dat zijn ‘ik neem het niet!’ door de hemel positief gewaardeerd wordt. En als teken daarvan wordt hij dubbel en dwars gecompenseerd.

Ik neem het niet! Wij zijn niet zo snel geneigd om dat te roepen. Maar rabbijn Jacob Soetendorp schreef ooit: ‘Om met God te kunnen twisten, moet men Hem zeer liefhebben.’ Een wederzijdse band van liefde en vriendschap is tegen een stevige ruzie bestand. Daarom toch ook: ‘De HEER heeft gegeven, de HEER heeft genomen, de naam van de HEER zij geprezen.’ (Job 1:21) Niet als sluitende verklaring voor wat er allemaal gebeurt onder de zon. Maar als uiting van moedige liefde: wat er ook gebeurt, we laten elkaar niet los!

Henk Fonteyn
Theoloog, publicist en voormalig legerpredikant

P.S. Het prachtige beeld is van Karel Gomes (www.karelgomes.nl).