Samen met Ark Mission zorgen katholiek en protestants justitiepastoraat in Nederland al meer dan 30 jaar voor telkens een nieuwe uitgave van de Bajesagenda. Het is een handzaam boekje op broekzakformaat. En het staat vol zinvolle wetenswaardigheden voor mensen die op last van justitie ingesloten zijn, in Nederland of waar ook ter wereld. Voertaal is Nederlands, met hier en daar teksten in het Engels, Spaans of Papiamento.

Elk jaar worden alle gedetineerden uitgenodigd een bijdrage te leveren voor de editie van het komende jaar. Een redactie verzamelt en selecteert uit alle verhalen, gedichten, tekeningen en gebeden wat voor publicatie geëigend is.  En elk jaar zitten er ook teksten bij die geschikt zijn om ze op muziek te zetten. De beste tekst verdient een eigen compositie en uitvoering door een band in een van de Nederlandse justitiële inrichtingen.

De door gedetineerden zelf geschreven teksten zijn voor veel gebruikers een hoog gewaardeerde inspiratiebron. Tegelijkertijd zoeken lezers en lezeressen de vaste christelijke gebeden op en lezen de informatie over christelijke feesten en tradities. Veel justitiabelen krijgen in detentie voor het eerst of - na jaren - wéér belangstelling voor het christelijk geloof in al zijn varianten. Dan functioneert  deze agenda als een wegwijzer. Maar ook wie niet gelovig is, vindt in deze agenda nuttige tips en tops voor het leven in en na detentie.    

Op de linkerbladzij staan de informatieve of religieuze teksten en zelf getekende afbeeldingen. De rechterkant geeft het overzicht over één kalenderweek met ruimte voor aantekeningen, en per dag een ter lezing aanbevolen Bijbeltekst. Achterin de agenda staan de adressen van alle justitiële inrichtingen in Nederland; belangrijk als je familielid of een goede kennis elders vastzit. En natuurlijk is er ruimte voor eigen telefoonnummers en andere notities, die niet verloren mogen gaan. 175 kleine pagina’s 110 gram zwaar… Compacter kun je het niet krijgen. Ongeveer 25.000 exemplaren van deze agenda worden jaarlijks uitgegeven…en ‘stukgelezen’.

Voor veel ingeslotenen duurt de tijd in het huis van bewaring of in de gevangenis tergend lang. Sommigen zeggen dat de tijd ‘binnen’ stilstaat, terwijl het leven buiten doorraast. De bajesagenda helpt hen hun tijd beter te kunnen overzien. Het bijbels leesrooster voedt wie geestelijk voedsel zoekt. Het artikeltje over ‘Mama of pappa leest voor’ wijst de ingesloten ouder op een extra mogelijkheid contact te leggen met de jonge kinderen thuis. En informatie over ondersteuning ná detentie helpt een brug te slaan naar straks, thuis, of in de nieuwe leefsituatie.  

Soms komt een gedetineerde voor een tweede of derde keer terug bij justitie. Laatst vroeg iemand mij… “Vorig jaar heb ik niet gezeten… Maar heeft u misschien ook nog de óude agenda van 2018 ? Die teksten… u weet wel…             

Deze column is geschreven door Marianne Schulte Kemna en werd uitgezonden op Omroep Gelderland.